Được thế giới biết đến như một loại hạt có nhiều tính năng dinh dưỡng và ăn rất ngon miệng. Trên phương diện dinh dưỡng thì người ta có thể cho rằng hạt quinoa là một "siêu thực phẩm". Người Inca gọi hạt quinoa là "chisiya mama", theo ngôn ngữ quechua thì có nghĩa là "mẹ của các loại hạt". Ngoài việc làm thức ăn họ còn làm ra loại bia truyền thống chicha. Thật là một loại "ngũ cốc" đặc biệt!
Thành phần
- Hạt quinoa trông giống như hạt kê nhưng có màu xám, chứa 9% nước, 70% glucid, 15% protein và 2,3 % lipid (oméga 3), chất xơ và nhiều khoáng chất, magné, sắt, đồng, kẽm, phosphor và vitamin B2 (riboflavin) và vitaminC. Hàm lượng glucid trong quinoa gần giống ngũ cốc, nhưng đặc biệt là chứa tất cả các acid amin thiết yếu (AAE) - tương đương với sữa. Trong tất cả các thực phẩm nguồn gốc thực vật, chỉ có quinoa và đậu nành là có chứa tất cả các AAE (mà cơ thể không thể tự sản xuất được). Đặc biệt quinoa có chứa lysine, một acid amin chỉ có ở ngô và lúa mì - nên quinoa được dùng nhiều các thực đơn ăn chay để bổ sung dinh dưỡng... Bột quinoa còn được sử dụng làm bột ăn dặm cho trẻ từ 6 tháng tuổi.
- Phần đặc biệt khác của quinoa là không chứa gluten, dễ tiêu, nên những người không dung nạp gluten có thể thoải mái tận hưởng các dưỡng chất từ loại lương thực này. Bột quinoa không có tính chất kết dính; hương vị của nó cũng rất đặc biệt: thoang thoảng mùi hạt dẻ, lẫn một chút mùi lúa mạch và mùi bắp non. Có thể dùng quinoa trong các món cả ngọt lẫn mặn, thay thế các loại hạt khác trong các công thức nấu ăn. Hạt quinoa và mầm quinoa thích hợp cho mọi người từ người già, trẻ em, vận động viên đến bà mẹ mang thai...
- Những acides amines thiết yếu của quinoa so với của lúa mì, đậu nành, sữa tách kem và mô hình tham khảo của FAP Tổ chức Lương Nông Quốc Tế 1973 để đánh giá protein.
Công dụng hạt quinoa
Có thể nói, hạt Quinoa là thực phẩm cực kỳ tốt cho tất cả mọi người, từ người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và đặc biệt là người ăn chay và các vận động viên… Dưới đây là những công dụng tuyệt vời của hạt Quinoa:
1. Cung cấp protein thiết yếu cho mọi đối tượng (đặc biệt người ăn chay)
Một trong những lợi ích nổi tiếng nhất của hạt quinoa là có chứa protein thiết yếu có thể thay thế protein có trong thịt, nên nó có thể là loại thực phẩm vàng đối với người ăn chay.
Trong hạt quinoa có chứa khoảng 15% protein, chứa tất cả các loại acid amin thiết yếu (cơ thể không tự tổng hợp được) có trong ngũ cốc và sữa, chẳng hạn nhưlysine là một acid amin cần thiết cho sự phát triển và tái tạo cơ bắp (cơ chất để tạo ra collagen, một loại màng bảo vệ da luôn mịn màng mềm mại và tươi trẻ). Acid amin trong hạt quinoa cân bằng hơn trong các loại ngũ cốc khác.
2. Giúp ổn định đường huyết, ngừa tim mạch…
- Hạt quinoa có hàm lượng chất xơ cao gấp 2 lần các loại ngũ cốc. Chất xơ trong hạt quinoa chủ yếu là loại chất xơ hòa tan Beta-glucan nên giúp ổn định đường huyết hiệu quả hơn nhiều so với các loại ngũ cốc thông thường. Đặc biệt tốt cho người tiểu đường type 2.
- Do có chứa nhiều chất xơ hòa tan nên chúng có thể làm tốt việc giảm lượng cholesterol xấu và tăng lượng cholesterol tốt trong cơ thể. Ngoài ra nó còn giúp ngăn ngừa và giảm các bệnh liên quan tới sỏi mật do nó làm giảm lượng triglycerides trong máu (triglycerides là cơ chất gây ra muối kết tủa). Hạt quinoa còn giúp hệ thống tiêu hóa bài tiết tốt từ đó chống lại các loại ung thư đường ruột.
3. Giúp giảm cân hoàn hảo nhất
Hạt quinoa chứa lượng tinh bột cực kỳ phức tạp gọi là complex carbohydrate với chỉ số đường huyết thấp “low glycemic index”, nên hạt quonoa khi ăn nó sẽ gây cho chúng ta cảm giác no nhưng lại không cung cấp nhiều đường bột như các loại ngũ cốc và gạo trắng chúng ta ăn hằng ngày, do vậy hạt quinoa là thực phẩm giúp giảm cân hoàn hảo nhất.
4. Tốt cho phụ nữ mang thai, trẻ ăm dặm, vận động viên
- Hạt quinoa có chứa đầy đủ các acid amin thiết yếu nên rất tốt cho phụ nữ mang thai cũng như trẻ ở giai đoạn phát triển. Vì các acid amin thiết yếu tham gia cốt lõi vào quá trình hình thành và hoàn thiện các bộ phận trên thai nhi cũng như trẻ nhỏ.
- Ngoài ra, hạt quinoa có chứa nhiều chất khoáng như canxi, photpho, đồng, kẽm đặc biệt là sắt. Phụ nữ mang thai cần lượng sắt cao gấp 2-3 lần người bình thường để hình thành tế bào hồng cầu của thai nhi, giúp cho thai nhi sau này không bị dị tật, phát triển bình thường. Vì vậy, phụ nữ mang thai nên dung hạt quinoa. Sắt còn giúp tăng khả năng tập trung ở trẻ nhỏ.
5. Giảm cơn đau đầu và cung cấp nhiều chất oxi hóa
- Hạt quinoa chứa nhiều Riboflavin (B2) là một loại vitamin nhóm B, loại vitamin này giúp tăng cường hấp thụ, tái tạo năng lượng và tăng lượng oxy lên não cũng như các cơ, giúp giảm các cơn đau đầu hiệu quả.
- Bên cạnh đó, hạt quinoa cũng chứa nhiều chất chống oxi hóa giúp cơ thể tăng sức đề kháng cao.
- Ngoài ra hạt quinoa còn vô số công dụng khác như: tăng cường trí nhớ, chống loãng xương ở người già (phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh), làm răng chắc khỏe hơn, chống lại bệnh thiếu máu, kháng viêm, chống ung thư…
- Từ hạt quinoa, chúng ta có thể chế biến nhiều món ăn khác nhau, như là: nấu cơm hạt quinoa, hoặc trộn chung với gạo thường để nấu cơm, làm cơm chiên hạt quinoa, làm salad với hạt
Hướng dẫn sử dụng
Trước khi nấu, dùng giá vo quinoa dưới vòi nước, dùng tay khuấy để làm sạch, rồi nhấc ra để ráo.
Cách nấu hạt quinoa về cơ bản hơi giống cách nấu cơm. Có thể nấu trên bếp, bằng lò vi sóng hoặc bằng nồi cơm điện:
- Nấu trên bếp: Cho nước và quinoa vào nồi, tỷ lệ 1 phần quinoa - 1,5 phần nước, đậy vung rồi đun sôi. (Không nấu bằng nước sôi). Sau đó, mở vung, đun lửa vừa trong vòng từ 15 phút cho đến khi cạn hết nước. Khi nấu xong, bắc ra khỏi bếp, mở vung, để ngâm quinoa thêm 10 phút. (Nếu sau khi nấu xong mà không mở vung, quinoa sẽ bị ướt và dính)
- Nầu bằng lò vi sóng: Cho 2 phần nước và 1 phần quinoa vào bát (loại dùng cho vào lò vi sóng được), đậy lại rồi quay trong 3 phút. Lấy ra đảo lên rồi để ngâm trong 5 phút. Sau đó, cho lại vào lò vi sóng quay trong 3-5 phút, lấy ra trộn lên vào để trong 2 phút là được. Quinoa phải ngấm hết nước.
- Bằng nồi cơm điện: cho 1 phần quinoa với 1,5- 2 phần nước rồi nấu như chỉ dẫn của nồi.
* Gợi ý thêm: Cho thêm một chút muối vào nước khi nấu quinoa nếu muốn.
Rang quinoa trước khi nấu để tăng vị đậm đà và giòn hơn: vo quinoa, để ráo nước rồi cho vào chảo đã nóng rang, đảo thường xuyên cho đến khi quinoa khô và vàng nhẹ. Đổ ra bát, để nguội rồi cho vào lọ để dùng dần.
Nấu quinoa với nước dùng từ rau củ (cà rốt, củ cải, ớt chuông, cần tây, hành tây, táo, lê,...) cũng như các loại rau thơm, gia vị để tạo nên các hương vị yêu thích theo ý muốn.
Có thể trộn quinoa trắng và đỏ theo tỷ lệ 50/50 để thêm màu sắc và hương vị.
PP: Công ty CP Dinh dưỡng SKX - 62 Nguyễn Văn Đậu, P6, Bình Thạnh.